اسلام آباد: پاڪستان ۾ سالياني افراط زر جي شرح اپريل ۾ مسلسل ڇهين مهيني گهٽجي 0.28 سيڪڙو ٿي وئي، جيڪا مارچ ۾ 0.7 سيڪڙو هئي، جيڪا گذريل ڇهن ڏهاڪن ۾ گهٽ ترين سطح آهي. پاڪستان بيورو آف اسٽيٽسٽڪس موجب اپريل ۾ ڪنزيومر پرائس انڊيڪس (سي پي آءِ) ۾ گهٽتائي گذريل سال ساڳئي مهيني ۾ رڪارڊ ڪيل 17.34 سيڪڙو کان اهم آهي. معاشي ماهرن جو خيال آهي ته حڪومت پاران بجلي جي شرحن ۾ تازي گهٽتائي 50 رپين جي ڪئي وئي آهي. ايندڙ مهينن ۾ 7.41 رپيا في يونٽ مهانگائي کي وڌيڪ گهٽائي سگهي ٿو. ڪجهه تجزيه نگار چون ٿا ته افراط زر منفي به ٿي سگهي ٿو، جيڪو ملڪي بجيٽ ۾ حقيقي راحت آڻيندو. مارچ جي مقابلي ۾ اپريل ۾ کاڌي ۽ مشروبات جي قيمتن ۾ گهٽتائي ٿوري گهٽجي -4.82 سيڪڙو ٿي وئي (مارچ ۾ -5.1 سيڪڙو)، خاص طور تي خراب ٿيندڙ کاڌي جي شين جي قيمتن ۾ 26.7 سيڪڙو گهٽتائي جي ڪري. ٻين اهم شعبن ۾ پڻ گهٽتائي جاري رهي: ٽرانسپورٽيشن ۾ 3.91 سيڪڙو گهٽتائي آئي، جيڪا مارچ ۾ 1.2 سيڪڙو هئي، جڏهن ته هائوسنگ ۽ يوٽيلٽيز ۾ 2.62 سيڪڙو گهٽتائي ڏٺي وئي، جيڪا مارچ ۾ 2.2 سيڪڙو هئي. ڪجهه قسمن ۾ قيمتن جو دٻاءُ گهٽجي ويو: ڪپڙن ۽ پيرن جي افراط زر 13.5 سيڪڙو کان گهٽجي 9.1 سيڪڙو ٿي ويو، تعليم جي خرچ ۾ به ڪجهه گهٽتائي آئي. جڏهن ته، گهريلو سامان جي سار سنڀال جي قيمت 3.7٪ کان وڌي 4.02٪ ٿي وئي. صحت جون خدمتون 13.8 سيڪڙو کان وڌي 14.15 سيڪڙو ٿي ويون، ۽ تفريح ۽ ثقافت 7.7 سيڪڙو کان وڌي 8.8 سيڪڙو ٿي وئي. الڪوحل مشروبات ۽ تمباکو جي قيمتن ۾ پڻ اضافو ڏٺو ويو، جيڪو 7.5 سيڪڙو کان وڌي 7.94 سيڪڙو ٿي ويو. جڏهن ته، تعليم جي خرچ ۾ معمولي گهٽتائي آئي، جيڪا 11.9 سيڪڙو کان گهٽجي 10.9 سيڪڙو ٿي وئي. حڪومت موجب، مالي سال 2024-25 جي پهرين 10 مهينن (جولاءِ کان اپريل) ۾ سراسري افراط زر جي شرح 4.73 سيڪڙو هئي، جيڪا گذريل سال ساڳئي عرصي ۾ 25.97 سيڪڙو هئي. اپريل ۾ شهري علائقن ۾ سالياني افراط زر جي شرح 0.5 سيڪڙو هئي جڏهن ته ٻهراڙي وارن علائقن ۾ صرف 0.10 سيڪڙو هئي، جڏهن ته گذريل سال اپريل ۾ اها شرح ترتيب وار 19.4 سيڪڙو ۽ 14.5 سيڪڙو هئي. اپريل 2025 ۾ ٿوڪ قيمت انڊيڪس (WPI) ۾ -2.2٪ جي گهٽتائي رڪارڊ ڪئي وئي، جڏهن ته مارچ ۾ 1.6٪ جي گهٽتائي هئي. ساڳئي انڊيڪس اپريل 2024 ۾ 13.9 سيڪڙو واڌ ڏٺي. مهيني جي بنياد تي، اپريل 2025 ۾ WPI ۾ 1.3 سيڪڙو گهٽتائي آئي، جڏهن ته مارچ ۾ 0.3 سيڪڙو واڌ ٿي. دلچسپ ڳالهه اها آهي ته، بنيادي افراط زر، جنهن ۾ کاڌو ۽ توانائي شامل نه آهي، اپريل ۾ سالياني بنيادن تي گهٽجي 7.4 سيڪڙو ٿي وئي، جيڪا مارچ ۾ 8.2 سيڪڙو ۽ اپريل 2024 ۾ 13.1 سيڪڙو کان گهٽجي وئي. جڏهن ته، مهيني جي بنياد تي ان ۾ 1.3 سيڪڙو اضافو ٿيو. اهو ياد رکڻ گهرجي ته قيمتن جي دٻاءُ ۾ گهٽتائي جي باوجود، پاڪستان جي حقيقي سود جي شرح، جيڪا هن وقت 11.72 سيڪڙو پوائنٽس تي آهي (جڏهن ته مرڪزي بينڪ جي پاليسي جي شرح 12 سيڪڙو آهي)، دنيا ۾ سڀ کان وڌيڪ آهي. ماهرن خبردار ڪيو آهي ته ڊگهي عرصي تائين اعليٰ حقيقي سود جي شرح برقرار رکڻ سان معاشي بحالي ۾ رڪاوٽ پيدا ٿي سگهي ٿي ۽ سرڪاري قرضن جي ادائيگي جو بار پڻ وڌي سگهي ٿو. ماهر مطالبو ڪري رهيا آهن ته اسٽيٽ بينڪ پاليسي ريٽ کي سنگل ڊجيٽ تي آڻي، ڇاڪاڻ ته افراط زر 60 سالن جي گهٽ ترين سطح تي آهي ۽ مستقبل ۾ منفي ٿي سگهي ٿو. سندس مطابق، ڪور افراط زر پاليسي جي شرح کي طئي ڪرڻ لاءِ اهم اشارو آهي ۽ موجوده حالتن ۾، پاليسي جي شرح ۾ اهم گهٽتائي جي گنجائش آهي.
