بيجنگ : شنگھائي تعاون تنظيم ۾ پاڪستان کي وڏي ڪاميابي ملي آهي، جڏهن ته هندستان کي هڪ ناڪامي جو منهن ڏسڻو پيو آهي. تنظيم جي دفاع وزيرن جي اجلاس جي گڏيل بيان ۾، هندستان پهلگام واقعي کي پاڪستان سان ڳنڍڻ ۾ ناڪام ٿيو، ۽ هندستان گڏيل بيان تي دستخط ڪرڻ کان انڪار ڪيو. شنگھائي تعاون تنظيم جي دفاع وزيرن جي اجلاس جي بيان ۾، نئين دهلي پهلگام واقعي کي پاڪستان سان ڳنڍڻ ۾ ناڪام ٿيو. هندستاني وفد، ڪاوڙ ۾ اچي، گڏيل بيان تي دستخط ڪرڻ کان انڪار ڪيو.ميڊيا رپورٽن موجب، هندستاني وفد بيان ۾ پاڪستان جي مذمت ڪرڻ جي درخواست ڪندو رهيو، پر ميمبر ملڪن جي وفدن هندستاني موقف جي حمايت ڪرڻ کان انڪار ڪيو. شنگھائي تعاون تنظيم اجلاس جي گڏيل بيان ۾ بلوچستان ۾ دهشتگردي جي مذمت ڪئي.چين خميس ڏينهن اوڀر ساحلي شهر چنگ ڊاؤ ۾ ايران، روس، پاڪستان، روس، بيلاروس ۽ ٻين ملڪن جي دفاع وزيرن جي ميزباني ڪئي، ڇاڪاڻ ته وچ اوڀر جنگ ۾ آهي ۽ يورپ ۾ نيٽو ملڪن دفاعي خرچ وڌائڻ تي اتفاق ڪيو آهي.هي اجلاس 10 ميمبرن واري شنگھائي تعاون تنظيم (ايس سي او) جي سرپرستي هيٺ منعقد ڪيو ويو، جنهن کي بيجنگ ڊگهي عرصي کان مغربي اڳواڻي واري طاقت بلاڪن لاءِ هڪ متبادل پليٽ فارم طور پيش ڪيو آهي.چين تنظيم جي ميمبر ملڪن ۾ سياسي، سيڪيورٽي، واپاري ۽ سائنسي تعاون کي فروغ ڏيڻ تي زور ڏئي ٿو.چنگڊاؤ ۾ ملاقات، جيڪو هڪ اهم چيني بحري اڏو پڻ آهي، اسرائيل ۽ ايران جي وچ ۾ 12 ڏينهن جي سخت ويڙهه کان پوءِ هڪ نازڪ جنگ بندي جي صورت ۾ ٿي.هي ملاقات هيگ ۾ نيٽو اڳواڻن جي ڪانفرنس کان هڪ ڏينهن پوءِ ٿي، جتي ميمبر ملڪن آمريڪي صدر ڊونلڊ ٽرمپ جي دٻاءُ هيٺ دفاعي خرچ وڌائڻ تي اتفاق ڪيو.چيني دفاع واري وزير ڊونگ جون اجلاس جو استقبال ڪيو، ان کي هڪ عالمي ماحول ۾ توازن ڳولڻ جي ڪوشش قرار ڏنو جيڪو افراتفري ۽ عدم استحڪام جو تجربو ڪري رهيو آهي.هن چيو ته، “صدي جون وڏيون تبديليون تيز ٿي رهيون آهن، هڪ طرفي پاليسيون ۽ تحفظ پسندي وڌي رهي آهي، ۽ جارحانه، بالادستي ۽ بدمعاشي وارا رويا عالمي نظام کي سخت نقصان پهچائي رهيا آهن. ڊونگ جون شرڪت ڪندڙن تي زور ڏنو ته پرامن ترقي لاءِ ماحول کي گڏيل طور تي محفوظ بڻائڻ لاءِ وڌيڪ اثرائتي قدم کنيا وڃن.هندستاني دفاع واري وزير راج ناٿ سنگهه پڻ اجلاس ۾ شرڪت ڪئي، ۽ چيو ته ايس سي او ميمبر ملڪن کي پنهنجي ماڻهن جي اميدن ۽ چئلينجن کي گڏيل طور تي پورو ڪرڻ جي خواهش هجڻ گهرجي، سندس مطابق جنهن دنيا ۾ اسين رهون ٿا اها وڏي تبديلي مان گذري رهي آهي. عالمگيريت جيڪا ڪڏهن اسان کي ويجهو آڻي رهي هئي هاڻي سست ٿي رهي آهي، سربراهي اجلاس جي موقعي تي ڊونگ جون سان ملاقات ڪندي، روسي دفاع واري وزير اينڊري بيلوسوف چين سان لاڳاپن کي تاريخي طور تي بي مثال قرار ڏنو، هن چيو ته اسان جي ملڪن جي وچ ۾ دوستانه لاڳاپا هر شعبي ۾ ترقي ڏانهن وڌي رهيا آهن، چين يوڪرين ۾ روس جي جنگ جي مسئلي تي پاڻ کي غير جانبدار طور پيش ڪيو آهي، پر مغربي حڪومتن جو چوڻ آهي ته چين جي اقتصادي ۽ سفارتي مدد جنگ ۾ ماسڪو کي همت ڏني آهي.
